De vier rollen van de leider; een reflectie instrument

Toen ik op Harvard studeerde over leiderschap hadden ze zo’n eenvoudig model dat ik eigenlijk dacht: wat doe ik hier? Maar het bleek vreselijk handig en sindsdien besprak ik het met een heel aantal MT’s en directies van organisaties en telkens blijkt het erg nuttig.

Dus in al zijn eenvoud bleek het vreselijk krachtig. Het model zegt: je hebt als leidinggevende 4 rollen te vervullen. Ja, dat is natuurlijk een versimpeling van de werkelijkheid! Alleen dat is nu precies wat een model doet: de werkelijkheid ontdoen van complexiteit.

Een model is een versimpelde weergave van de werkelijkheid (Hayes, 2010). Een model is een hulpmiddel (en niet meer dan dat!) om met elkaar over de werkelijkheid in gesprek te gaan. Een model of concept leidt altijd tot een vereenvoudiging: de werkelijkheid is veelzijdig, complex en dynamisch. Den Hoed vult aan: ‘Daarnaast dient een model ook om aan te geven hoe men naar de werkelijkheid kijkt, om die werkelijkheid structuur te geven of om dieper in te kunnen zoemen om die werkelijkheid te vangen, te onderzoeken en te bespreken.’ (Hoed, 2013)

Dus hiertoe gebruiken we dit model: de 4 rollen van de leider.

1.     Setting direction: wat doen we, waarom op die manier. Wat zijn de doelen en hoe willen we daar komen.

2.     Hoe communiceer ik dit aan mijn collega’s. Hoe neem ik ze mee? Hoe leg ik het zo goed uit en tover ik hun mindset zo om dat ze snappen wat hen te doen staat ook als het moeilijk is.

3.     Het werk zelf. Het aansturen, verbeteren, communiceren met klanten… de dag dagelijkse Business.

4.     Je rol als voorbeeld gever, als uitdrager van de cultuur

In gesprekken met managers en leiders is het interessant om te zien hoe ze hun tijd verdelen over deze 4 aspecten. De meesten geven aan dat het heel verleidelijk is om vooral gebied 3: het dagelijkse aansturen heel groot te laten worden en dan 1 af te doen met een hei sessie om die in een memo aan de rest van de organisatie uit te dragen.

Ook geven ze aan dat ze dan soms wel gevangen lijken in rol drie: de dagelijkse business.

Tijdens de aflevering hoor je nog veel meer voorbeelden. Maar doe er je voordeel mee en gebruik dit model in je trainingen. Het is in elk geval anders dan de meeste afgekauwde modellen! Situationeel leidinggegeven bijvoorbeeld komt al uit 1968… en die behandelen we in podcast aflevering 84: stop Situationeel Leidinggeven.

Check hier de verse podcast op Spotify
Check hier de podcast op Apple

Fijne dag,
Jeanne

‍