Regie pakken met de Paard & Ruiter-metafoor in L&D

Ken je dat gevoel? Dat je een situatie in je leven krijgt waar je totaal niet om hebt gevraagd? Een manager die plots vertrekt, een reorganisatie, een privécrisis? Je kunt er niks aan doen. Maar wat je wél kunt beïnvloeden, is hoe je ermee omgaat.  

Sommige dingen in het leven krijg je gewoon uitgedeeld. Je hebt er geen invloed op.

Het gezin waarin je geboren bent, je genetische aanleg, de kansen (of beperkingen) die op je pad komen—het zijn de ‘kaarten’ die het leven je toebedeelt. En soms krijg je een kaart waar je niet op zat te wachten: een gezondheidsprobleem, een relatiebreuk, een reorganisatie op je werk, of een familielid dat zorg nodig heeft.  

Dit geldt niet alleen in werk, maar ook in ons privéleven. Je kunt plotseling de zorg krijgen voor een ziek kind, financiële tegenslagen ervaren, of je energie verliezen door iets wat je niet had voorzien.

Wat doe jij met de kaarten die je krijgt?  
Binnen Learning & Development zien we dit voortdurend terug. Mensen in onze leeractiviteiten krijgen kaarten in de vorm van een nieuwe manager, een verandering in beleid of een onverwachte crisis. Ze kunnen die kaart niet veranderen, maar ze hebben wél invloed op hoe ze ermee omgaan.  

En hier komt de metafoor van de ruiter en het paard om de hoek kijken.  

Het Paard en de Ruiter: Een krachtige metafoor voor gedragsverandering  
   - Het Paard is je lichaam, je emoties en je automatische reacties. Het is sterk, soms onvoorspelbaar en reageert direct op wat er gebeurt. Als het paard moe is, schrikt of gewond raakt, kan de ruiter dat niet negeren.
   - De Ruiter is het bewuste, rationele deel van jou. Dit is degene die beslissingen neemt en richting bepaalt. Maar een ruiter heeft niet altijd volledige controle: als het paard uitgeput of paniekerig is, kun je het niet zomaar dwingen verder te gaan.  

Herkenbaar? Soms identificeren we ons volledig met het paard. "Dit overkomt mij. Ik heb hier geen invloed op. Dit is gewoon hoe het is."  
Maar als je jezelf als ruiter herkent, krijg je een keuze.  

Hoe help je deelnemers hun ruiter te activeren?  
Als L&D-professional kun je deze metafoor gebruiken om deelnemers te helpen onderscheid te maken tussen hun omstandigheden (het paard) en hun mindset & gedrag (de ruiter). Hier zijn drie manieren om dit te doen:  

1. Laat deelnemers hun ‘kaarten’ herkennen (privé en werk)
‍De eerste stap is erkennen dat sommige dingen gegeven zijn. Niet alles in werk of privé is te sturen.  

Werkvorm:  
   - Laat deelnemers opschrijven welke kaarten ze in hun persoonlijk leven en in hun werk hebben gekregen. Denk aan:  
   - Mijn kind heeft extra zorg nodig.  
   - Mijn afdeling is gereorganiseerd.  
   - Ik ben verhuisd naar een nieuwe stad.
   - Mijn manager is veranderd.  
   - Ik heb fysieke klachten gekregen.  
   - Vervolgens: Welke invloed heb je nog? Wat is een actie die de ruiter kan nemen?  

Wat dit oplevert:  
Deelnemers zien in dat sommige dingen buiten hun controle liggen, maar dat ze wél invloed hebben op hoe ze reageren.  

2. Help ze erkennen wat het paard nodig heeft  
Soms is het paard gewoon moe of gewond. In L&D-trainingen over verandering of stressmanagement is het cruciaal om niet alleen cognitieve strategieën te bieden, maar ook te erkennen hoe het lichaam en de emoties reageren.  

Voorbeeld: Een medewerker krijgt een zware privékaart: een partner met een ernstige ziekte. Het paard voelt dit direct: minder energie, concentratieproblemen, gevoelens van onmacht.  

Wat vaak gebeurt: mensen verwachten van zichzelf dat de ruiter het paard gewoon tot actie dwingt. "Ik moet gewoon door."  

Een betere aanpak: eerst erkennen wat het paard nodig heeft. Misschien betekent dat tijd, rust of steun vragen.  

Werkvorm: Vraag deelnemers:  
   - Wat heeft jouw paard nu nodig?  
   - Wat kun je als ruiter doen om jouw paard te ondersteunen?  

Door dit inzicht te stimuleren, ontstaat er ruimte om te accepteren wat is en te kiezen wat mogelijk is.  

3. Hoe een manager in gesprek kan blijven met de ruiter, ook bij verzuim  
Managers en leidinggevenden hebben vaak de neiging om, als een medewerker ziek is of met tegenslag kampt, alleen te praten over het paard.  

   > "Hoe voel je je?"
   > "Wanneer denk je dat je weer kunt werken?"  
   > "Wat kunnen we doen om je werk makkelijker te maken?"  

Deze vragen zijn goed bedoeld, maar ze focussen volledig op het paard.  

Hoe kan een manager ook de ruiter aanspreken?  
- Voorbeeld 1:  
Een medewerker zit thuis met een burn-out. Een traditionele manager zou zeggen:  
"Rust goed uit en laat ons weten wanneer je weer aan werken toe bent."  
Maar een manager die ook de ruiter aanspreekt, zou kunnen zeggen:  
"Ik begrijp dat dit een moeilijke periode is. Hoe is het met jou als persoon, los van hoe je je fysiek voelt? Zijn er dingen die jou helpen om hier doorheen te komen?"  

- Voorbeeld 2:  
Een medewerker heeft een zieke ouder en worstelt met energie en focus.  
Een manager kan zeggen:  
"Wat heb je van ons nodig om dit makkelijker te maken?"  
Maar ook:  
"Hoe ga jij als persoon hiermee om? Wat geeft je op dit moment wat grip?"  

Waarom werkt dit?  
   - De medewerker voelt erkenning voor de situatie, maar wordt ook uitgenodigd om vanuit de ruiter te kijken naar wat wél kan.  
   - Het helpt mensen zich niet alleen overgeleverd te voelen aan hun omstandigheden, maar ook keuzes te maken in hoe ze ermee omgaan.  

Wat zegt de research?
Onderzoek toont aan dat het creëren van psychologische afstand—het vermogen om jezelf los te koppelen van directe ervaringen—een effectief hulpmiddel is bij het reguleren van emoties en het verbeteren van probleemoplossend vermogen. Door deze afstand kun je situaties objectiever beoordelen en effectiever reageren.

Daarnaast benadrukt de Construal Level Theory dat een grotere psychologische afstand leidt tot abstractere en meer gestructureerde informatieverwerking, wat kan resulteren in betere besluitvorming.

Het toepassen van deze strategieën kan helpen om situaties met meer helderheid en minder emotionele belasting te benaderen, wat bijdraagt aan een effectievere omgang met uitdagingen.

De kernboodschap:
Je hebt niet altijd controle over de kaart, maar wel over de ruiter  
   - Sommige kaarten worden je gewoon uitgedeeld. Je kunt daar niets aan veranderen.  
    - Maar je kunt wél invloed uitoefenen op hoe je ermee omgaat.  
    - Als L&D-professionals kunnen we deelnemers helpen onderscheid te maken tussen hun paard (de omstandigheden) en hun ruiter (hun bewuste keuzes).  

‍