Trap niet in het Dr. Fox effect

Eén van de trainers die ik begeleid uit Dubai genaamd Khalid, moest echt even wat kwijt tijdens onze maandelijkse zoom call. Hij was zeer gefrustreerd over een ingehuurde externe trainer die ze hadden ingezet. Deze externe was zeer hoog beoordeeld door de deelnemers, maar Khalid had haar op bijna geen enkele zinnige content kunnen betrappen. En nu wilde zijn leidinggevende deze externe vaker gaan inhuren!

De frustratie droop nog net niet uit het scherm. Hoe kon Khalid zijn leidinggevende overtuigen dat dit een erg dom idee was? Maar meer nog hoe kon het dat Khalid’s collegae massaal met deze externe wegliepen?

Ik vertelde Khalid dat ik vermoedde dat dit te maken had met het Dr Fox effect. Ik deelde dat ik in het verleden zelf had samengewerkt met een aantal trainers die dankzij dit effect vrij succesvol werden, terwijl het mij frustreerde. Ik vroeg Khalid de video opname van de externe met me te delen zodat ik het kon checken. En welja, zodra ik de video aan zette zag ik het Dr. Fox Effect.

Wat is het?

Het dr Fox effect!

We gaan terug naar 1970..

Het oorspronkelijke experiment werd uitgevoerd aan de University of Southern California School of Medicine in 1970, waarbij twee sprekers lezingen gaven voor een klas van MD's en PhD's (psychiaters en psychologen) over een irrelevant onderwerp. Het onderwerp, "Wiskundige speltheorie zoals toegepast op het onderwijs van artsen", werd gekozen om de kans uit te sluiten dat de mensen die de les kregen iets over het eigenlijke onderwerp zouden weten.

De deelnemers werden verdeeld in twee aparte klaslokalen; het ene klaslokaal zou worden gegeven door een echte wetenschapper en het andere door een acteur, die de zogenaamde identiteit kreeg "Dr. Myron L. Fox", afgestudeerd aan het Albert Einstein College of Medicine.

In de eerste ronde van het onderzoek kreeg de acteur de opdracht om zijn materiaal met een meer monotone en niet-expressieve stem te onderwijzen. Dit college werd vervolgens vergeleken met het controlecollege van de wetenschapper. Na de colleges werden de studenten getest op de informatie die ze hadden geleerd. De studenten die het college van de wetenschapper bijwoonden, leerden meer over de stof en presteerden beter op het examen.

Voor de tweede ronde creëerden de onderzoekers een betekenisloze lezing en coachten de acteur om het te geven 'met een overmatig gebruik van dubbelpraat, vaagheden en tegenstrijdige uitspraken' maar tegelijkertijd moedigden de onderzoekers de acteur aan om een levendige houding aan te nemen, warmte over te brengen naar zijn publiek en zijn onzinnige opmerkingen te vermengen met humor.

De acteur hield niet slechts één, maar drie afzonderlijke doelgroepen van professionele en afgestudeerde studenten voor de gek. Ondanks de zwakte van zijn lezing produceerden vijfenvijftig psychiaters, psychologen, pedagogen, afgestudeerde studenten en andere professionals evaluaties van Dr. Fox die overweldigend positief waren. Het verontrustende kenmerk van het onderzoek van Dr. Fox, zoals de onderzoekers opmerkten, is dat het non-verbale gedrag van Fox zo volledig gemaskeerd een zinloze, jargon-gevulde en verwarde presentatie."

Dus toen zowel de acteur als de wetenschapper hun materiaal op een boeiende, expressieve en enthousiaste manier presenteerden, beoordeelden de studenten Dr. Fox net zo positief als de echte professor. Dit gebrek aan correlatie tussen de context en de beoordeling als gevolg van de vorm met een sterke expressiviteit werd bekend als "het Dr. Fox-effect".

Kortom
De toehoorders hadden niets in de gaten en waren enthousiast; ze vonden de lezing helder, goed voorbereid en zelfs tot nadenken stemmend.

Als iemand non-verbaal overtuigend en positief overkomt, hebben mensen kennelijk een slechte ‘bullshit detector’; met name in die gevallen lijkt de inhoud van het verhaal nauwelijks van invloed.

Het Dr. Fox-effect lijkt aan te geven dat je als spreker indruk kunt maken met een expressieve, enthousiaste presentatie met vrolijke zijsprongen, terwijl je inhoudelijk lariekoek uitslaat.

Daarnaast liet een vervolgstudie zien dat studenten ook echt betere resultaten behaalden bij een docent die het expressief, humoristisch, vriendelijk, enthousiast en charismatisch bracht. Niet alleen werd die docent beter gewaardeerd, de studenten scoorden hoger bij een toets dan na een docent die hetzelfde verhaal saaier bracht.

Conclusie
In mijn ogen zijn hier twee lessen uit te halen: een goed verzorgde, vrolijke les met echte professionele liefde, maakt meer impact… dus laten we als trainers en sprekers vooral die kant van ons werk verzorgen, en niet alleen de inhoud.

Maar misschien is de tweede les wel veel belangrijker: als we naar een vaardige spreker luisteren, dan schakelen we kennelijk massaal ons kritische denken uit. Laten we altijd op zoek blijven naar vragen en kritische proberen te blijven denken

En Khalid?
Die ging gewapend met de nieuwe Dr Fox effect theorie naar zijn baas en zorgde dat de externe niet opnieuw werd ingezet.

‍

Liefs,
Jeanne

‍

Still Hungry?
Check dit oude filmpje met beelden van de echte nep  ‘dr. Fox’: https://youtu.be/RcxW6nrWwtc

Luister hier de podcast via Spotify
Luister hier de podcast via Apple

‍

Bekijk hieronder de podcast op Youtube